Εθνική Εταιρεία των Ελλήνων Λογοτεχνών
Η Ιστορία μας
1948-1950
Στις 20 Οκτωβρίου 1948, κατά την πρώτη μετά την ίδρυση της Εταιρίας, συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, συγκροτήθηκε αυτό σε σώμα ως εξής: Πρόεδρος: Κώστας Ουράνης, Αντιπρόεδροι: Στρατής Μυριβήλης και Άγγελος Τερζάκης, Γεν. Γραμματεύς: Νίκος Προεστόπουλος, Ταμίας: Μιχ. Περάνθης, Έφορος: Ανδρέας Καραντώνης. Από τις πρώτες αποφάσεις που πήρε το Διοικητικό Συμβούλιο ήταν πως «τα μέλη της Εταιρίας θέτουν στή διάθεση της Κυβερνήσεως τις υπηρεσίες τους για την ενίσχυση της πνευματικής επιστρατεύσεως του Έθνους κατά τη σημερινή κρίσημη ώρα της Πατρίδας». Η Εταιρία αρχικά στεγάστηκε μαζί με το Καλλιτεχνικό Επιμελητήριο και άλλα λογοτεχνικά σωματεία στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στην οδό Μητροπόλεως 38. Από εκεί μεταφέρθηκε στη σημερινή έδρα της, στην οδό Ιπποκράτους 63, σε διαμέρισμα που της δώρισε η Μαρία Οικονόμου, ενώ επεκτάθηκε και στο διπλανό διαμέρισμα, με δωρεά της Λουκίας Χουρμουζιάδη.
1950-1967
Μετά την πρώτη διετία λειτουργίας της Εταιρίας, το 1950, έγιναν σύμφωνα με το Καταστατικό αρχαιρεσίες, από τις οποίες προέκυψε νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, ως εξής: Πρόεδρος: Στρατής Μυριβήλης, Αντιπρόεδροι: Σπύρος Παναγιωτόπουλος και Χρήστος Ζαλοκώστας, Γεν. Γραμματεύς: Νίκος Σημηριώτης, Ταμίας: Αντώνιος Βουσδούνης, Έφορος: Κλαύδιος Μαρκίνας. Η προεδρία του Μυριβήλη υπήρξε μακροχρόνια, αφού κράτησε δεκαέξι ολόκληρα χρόνια, ενώ στις διάφορες θέσεις των συμβούλων εναλλάσσονταν διαπρεπείς άνθρωποι των Γραμμάτων. Σε συνεδριάσεις του Συμβουλίου, κατά τη δεκαετία του ’50 πάρθηκαν σημαντικές αποφάσεις και έγιναν προτάσεις προς τα αρμόδια Υπουργεία, σχετικά με δυνατότητα ανθολόγησης λογοτεχνικών έργων μόνον μετά την πάροδο είκοσι ετών (1953), με την ελάττωση του φόρου επί της πνευματικής ιδιοκτησίας, με την θέσπιση του κοπυράϊτ, με την ασφάλιση των λογοτεχνών και την ίδρυση Επικουρικού Ταμείου (1955), με την πιθανή ενοποίηση των τριών βασικών λογοτεχνικών σωματείων της εποχής (1957), με την ίδρυση Λογοτεχνικού Επιμελητηρίου, με τον αυστηρότερο καθορισμό των λογοτεχνικών ειδών, κατά την απονομή των Κρατικών Βραβείων, με τη θέσπιση και Μεγάλου Κρατικού Βραβείου (1958). Επίσης έγινε αλλαγή, με σύμφωνη απόφαση του Πρωτοδικείου, της ονομασίας της Εταιρίας από «Ελληνική Εταιρία Λογοτεχνών» σε «Εθνική Εταιρία των Ελλήνων Λογοτεχνών». Στις αρχαιρεσίες και που διενεργήθηκαν στις 29 Μαρτίου 1959, επανεξελέγη ο Μυριβήλης ως Πρόεδρος της Εταιρίας. Με την ιδιότητά του αυτή συχνά σχεδίαζε εκδρομές στο εσωτερικό και σε χώρες της Ευρώπης, όπως στην Ιταλία. Έγραφε σχετικά προς το νέο τότε μέλος Γεώργιο Ζώρα, σε επιστολή που του απηύθυνε «Θέλω να οργανώσουμε μέσω της Ιταλικής Πρεσβείας μια εκδρομή στην Ιταλία των μελών της “Ελληνικής Εταιρίας Λογοτεχνών”. Θα επιθυμούσα πολύ να ορίσουμε μια μέρα να τα πούμε, για να μου υποδείξεις τι ευκολίες μπορούμε να ζητήσουμε από τους Ιταλούς. Ευχαριστώ πολύ-πολύ Μυριβήλης». Κατά την επόμενη δεκαετία του ’60, η Εταιρία ανέπτυξε πολυσχιδή δραστηριότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου Στρατής Μυριβήλης έγινε δεκτός από τον τότε Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή και του παρουσίασε λεπτομερώς την δραστηριότητα, τους αγώνες, τις πνευματικές εκδηλώσεις της Εταιρίας, ενώ του εξέθεσε την κακή οικονομική κατάστασή της, γεγονός που δεν επέτρεπε την πλήρη εφαρμογή ευρύτερου προγράμματος. Ο Πρωθυπουργός τον διαβεβαίωσε ότι το Κράτος εκτιμά τις προσπάθειες και επιδιώξεις της Εταιρίας και ως απόδειξη μερίμνησε ώστε να εκδοθεί ένταλμα 500.000 δραχμών. Η Εταιρία δεξιώθηκε και ανακήρυξε επίτιμα μέλη της δύο κορυφαίους ποιητές της εποχής, τον Αμερικανό Robert Frost και τον Άγγλο Sir Stephen Harold Spender (1961). Επίσης εκφράσθηκαν ευχαριστίες προς τον τότε Υπουρ-γό Παιδείας Γρηγόριο Κασιμάτη για τό ένδιαφέρον που είχε επι-δείξει για την επίλυση βασικών αιτημάτων των λογοτεχνών σχετικά με την ιατρική τους περίθαλψη και την ασφάλισή τους (1962), ενώ τον επισκέφθηκε επιτροπή και του ζήτησε μεγαλύτερη οικονομική ενίσχυση για την Εταιρία, καθότι δεν επαρκούσαν για τα έξοδά της οι 15.000 δραχμές που της είχαν χορηγηθεί (1963).
1967-1969
Στις 6 Απριλίου 1967, μετά τις αρχαιρεσίες, ο Στρατής Μυριβήλης λόγω μακράς άσθενείας εξέφρασε την επιθυμία του να μην συνεχίσει να ασκεί τα καθήκοντα του Προέδρου, αλλά να μετέχει ως σύμβουλος. Έτσι, συγκροτήθηκε το Διοικητικό Συμβούλιο ως εξής: Πρόεδρος: Πέτρος Χάρης, Αντιπρόεδροι: Ελένη Ουράνη και Σπύρος Παναγιωτόπουλος, Γεν. Γραμματεύς: Μαρία Π. Ράλλη , Ειδ. Γραμματεύς: Μηνάς Δημάκης, Ταμίας: Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος, Έφορος: Γαλάτεια Σαράντη, Κοσμήτωρ: Πέτρος Γλέζος, Σύμβουλοι: Στρατής Μυριβήλης, Γιάννης Χατζίνης, Απόστολος Σαχίνης. Αργότερα ο Σπύρος Παναγιωτόπουλος παραιτήθηκε από τη θέση του Αντιπροέδρου και αντικαταστάθηκε από τον Γιάννη Χατζίνη. Στο μεταξύ η χώρα εισήλθε στην επτάχρονη δικτατορία, με δυσμενή αποτελέσματα και στον χώρο των Γραμμάτων. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Πρόεδρος της Εταιρίας Πέτρος Χάρης και η Γεν. Γραμματεύς Μαρία Π. Ράλλη επισκέφθηκαν τον Υπουργό Προεδρίας Κυβερνήσεως, ζητώντας του να μάθουν τους λόγους της σύλληψης του μέλους της Εταιρίας Σπύρου Πλασκοβίτη (1967).
1969-1975
Στις 23 Μαΐου 1969, διεξήχθησαν αρχαιρεσίες, από τις οποίες προέκυψε νέο Διοικητικό Συμβούλιο ως εξής: Πρόεδρος: Γιάννης Χατζίνης. Αντιπρόεδροι: Ελένη Ούράνη και Σπύρος Παναγιωτόπουλος, Γεν. Γραμματεύς: Μαρία Π. Ράλλη, Ειδ. Γραμματεύς: Μηνάς Δημάκης, Ταμίας: Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος, Έφορος: Γαλάτεια Σαράντη, Κοσμήτωρ: Πέτρος Γλέζος, Σύμβουλοι: Χρ. Ζαλοκώστας, Απόστολος Σαχίνης, Νίκος Αθανασιάδης. Επίσης, για την πολύτιμη συμ-βολή του στην ίδρυση και την αρχική λειτουργία της Εταιρίας ανακηρύχθηκε Επίτιμος Πρόε-δρος ο Στρατής Μυριβήλης, που αποβίωσε δύο μήνες αργότερα. Το Διοικητικό Συμβούλιο συνήλθεν εκτάκτως, στις 22 Ιουλίου 1969, και αποφάσισε εκτός των άλλων τιμών προς τον νεκρό, να εκδώσει ειδικό αφιερωματικό τόμο (1969). Η Εταιρία δεν δίστασε να διαμαρτυρηθεί εγγράφως προς το Υπουργείο Προεδρίας Κυβερνήσεως, θεωρώντας ότι καταστρατηγείτο η πνευματική ιδιοκτησία με Διάταγμα που επέτρεπε τη ραδιοφωνική και τηλεοπτική μετάδοση λογοτεχνικών κειμένων, χωρίς την άδεια των συγγραφέων. Παράλληλα ζήτησε χορήγηση ατελείας χάρ-του για την εκτύπωση λογοτεχνικών έργων (1970). Επίσης έγιναν πιέσεις και χορηγήθηκε προκαταβολή σύνταξης σε λογοτέχνες που το ετήσιο εισόδημά τους ήταν μικρότερο των 60.000 δραχμών (1972), ενώ ακολούθως άρχισαν να χορηγούνται συντάξεις σε όλους τους λογοτέχνες, εκτός από τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Η Εταιρία έκανε σχετικές παραστάσεις προς το Υπουργείο, προτείνοντας ότι και σε αυτούς θα μπορούσε να δίδεται επιπλέον σύνταξη, υπό μορφή τιμητικής χορηγίας ή επιδόματος βιβλιοθήκης (1973). Με τη μεταπολίτευση η Εταιρία διετύπωσε διακήρυξη εναντίον των ωμοτήτων που διέπραξαν οί Τοΰρκοι στήν Κύπρο, διανέμοντάς την σε Πρεσβείες και σε ξένα πνευματικά Ιδρύματα (1974). Διοργανώθηκε, με την πρωτοβουλία του Κώστα Τσιρόπουλου Έκθεση βιβλίων των μελών της Εταιρίας στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, από τις 29 Ιανουαρίου μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου 1975. Τα εγκαίνια της Έκθεσης τίμησε ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας και μέλος της Εταιρίας Μιχαήλ Στασινόπουλος. Εξαιτίας της επιτυχίας της, αποφασίσθηκε να καθιερωθεί η Έκθεση αυτή ως θεσμός. Εξίσου μεγάλη επιτυχία είχε το Πανελλήνιο Συνέδριο Λογοτεχνών που έλαβε χώρα, από τις 3 εως τις 7 Νοεμβρίου 1975, στο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Η Οργανωτική Επιτροπή αποτελείτο από μέλη της Εταιρίας: Πρόεδρος η Μαρία Π. Ράλλη, Αντιπρόεδρος ο Απόστολος Σαχίνης, Γεν. Γραμματεύς ο Μηνάς Δημάκης, Ταμίας ο Αλκιβιάδης Γιαν-νόπουλος, Μέλη οι Ιουλία Ιατρίδη, Ματθαίος Μουντές, Γιάννης Νεγρεπόντης, Κώστας Τσιρόπουλος. Ο Ιωάννης Βασιλείου εξέδωσε βιβλίο με κατάλογο των μελών της Εταιρίας, με βιο-εργογραφικά στοιχεία για το καθένα, και επιτασσόμενο Χρονικό της Εταιρίας, βασιζόμενο στα πρακτικά των Διοικητικών Συμβουλίων. Ο τόμος αυτός καθίσταται σήμερα πολύτιμη και μοναδική πηγή για την ιστορία της Εταιρίας, ιδιαίτερα μετά την καταστροφή του Αρχείου της, και από αυτόν κυρίως αντλούνται τα παρατιθέμενα εδώ στοιχεία. Στις 24 Ιουλίου 1975 συνήλθε το Διοικητικό Συμβούλιο για να τιμήσει τον νεκρό Πρόε-δρό του Γιάννη Χατζίνη (1975).
1976-1981
Η αναβίωση της ιδέας είναι γεγονός. Η ανακαίνιση έγινε με σκοπό την λιτή πολυτέλεια, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες.
1981-1993
Η αναβίωση της ιδέας είναι γεγονός. Η ανακαίνιση έγινε με σκοπό την λιτή πολυτέλεια, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες.
1993-2004
Η αναβίωση της ιδέας είναι γεγονός. Η ανακαίνιση έγινε με σκοπό την λιτή πολυτέλεια, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες.
2004-2014
Η αναβίωση της ιδέας είναι γεγονός. Η ανακαίνιση έγινε με σκοπό την λιτή πολυτέλεια, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες.
2014-
Η αναβίωση της ιδέας είναι γεγονός. Η ανακαίνιση έγινε με σκοπό την λιτή πολυτέλεια, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες.